Opis wsi Tujsk 2023
Tujsk jest miejscowością położoną na Żuławach w województwie pomorskim. Mieszkamy 7 kilometrów od morza w Gminie Stegna. Jest to miejscowość z tak zwaną dwu-ulicówką o zwartej zabudowie po obu stronach drogi gminnej na działce nr 145 i 100/3 . Przy każdej posesji jest dużo zieleni. Miejscowość położona na trasie DW Nr 502 Nowy Dwór Gdański - Stegna . W naszej miejscowości jest Szkoła Podstawowa, Filia Biblioteki, Remiza OSP , Świetlica Wiejska w której działa Klub Seniora. Na placu zabaw są dwie wiaty, utwardzony plac, siłownia napowietrzna, krąg na ognisko, tablica do koszykówki i elementy do zabawy dla dzieci. Na wjeździe do Tujska mamy klomb i nowo wybudowane przejście dwuetapowe dla bezpieczeństwa mieszkańców. Są źródła odnawialne w postaci trzech źródeł paneli solarnych oraz pięciu zestawów fotowoltaicznych produkujących prąd ze słońca. W pobliżu jest Ferma Wiatrowa Nowotna (wiatraki). Są dwie pasieki z kilkoma ulami z pszczołami w każdej. W 2014 roku obchodziliśmy 665 lecie. W tym roku powstał nasz jeden z pierwszych projektów jako Grupa Nieformalna z użyczoną osobowością prawną przez „Stowarzyszenia Kulturalni” z Europejskiego Funduszu Rozwoju Wsi Polskiej pod tytułem „Nasze Dzieje – 665 lecie”. Z dofinansowania w kwocie 1250 zł powstała Tablica upamiętniająca 665 lecie Tujska i ogrodzona. Zostało odnowione ogrodzenie przy Świetlicy Wiejskiej. Akt lokacyjny w 1349 roku dla Thuyenort nadał wielki mistrz Heinrich Dusemer. Wieś została zasiedlona ponownie w I poł. XVII wieku przez kolonistów olęderskich. Są to zagrody zabudowy holenderskiej. Jest to styl zabudowy ulicówki obustronnej (link http://holland.org.pl/art.php?kat=obiekt&id=466 ). Obecnie mieszka 365 mieszkańców.
Przed wojną wieś stanowiła dwie odrębne miejscowości: po lewej stronie Starej Tugi- Tiegenort i po prawej- Neuendorf. Przez Tujsk przebiega szlak Żuławskiej Kolei Dojazdowej. Kościół ewangelicki w Tujsku został zbudowany w 1686 roku i była to konstrukcja ryglowa z ryglową, czworoboczną wieżą krytą smukłym hełmem, zbudowana na planie prostokąta, z wydzielonym, trójbocznym prezbiterium, otoczona cmentarzem. W I poł. XVIII wieku oraz w II poł. wieku XIX kościół był remontowany. Podczas działań wojennych obiekt został zniszczony i na jego miejscu, w 1997 roku został wybudowany nowy, katolicki kościół. Na cmentarzu przykościelnym, w 2012 roku, z porozrzucanych i odkopanych z prywatnej posesji nagrobków zostało utworzone małe lapidarium. Nowe budynki harmonijnie są wpisane w krajobraz naszej miejscowości. Jest to miejscowość na Żuławach, gdzie przeważającymi drzewami są wierzby, lipy i topole. Granicą północną naszej miejscowości są dwie rzeki Szkarpawa i Tuja u Nas znana pod drugą nazwą Tuga. Zachodnią granicę stanowi rzeka Linawa. Z południa graniczymy z sołectwem Nowotna. Sołectwo Nowotna powstało w wyniku podziału sołectwa Tujsk na dwa sołectwa Nowotna i Tujsk dnia 17-05-2011 roku. Wieś jest siedzibą sołectwa Tujsk, oddalona o ok. 7 km od Urzędu Gminy Stegna i 8 km od miasta Nowy Dwór Gdański.
Jest zabytkowy drogowy most zwodzony na Tudze, na granicy wsi Tujsk - Stobiec i został zbudowany po 1936 roku wg projektu mostów zwodzonych w Rybinie i Sztutowie. Pod koniec II wojny światowej most został zniszczony. W 1955 roku, na podstawie projektu inż. J. Dyreckiego, został odbudowany. Zastosowano nowy system zwodzenia: rama nośna z przeciwwagą i liny służące do podnoszenia przęsła klapowego. Obecnie most jest wyremontowany i umożliwia ruch jednostkom pływającym po Tudze i cumowanie przy pomoście Starostwa Powiatowego Nowy Dwór Gdański. Jest też dawny dom towarowy Wichmann zlokalizowany jest w centrum wsi. Po II wojnie światowej zaadaptowany był na kaplicę katolicką. Po wybudowaniu nowego kościoła, w budynku mieści się warsztat samochodowy. Są też zagrody zabudowy holenderskiej. Jest to styl zabudowy ulicówki obustronnej (link http://holland.org.pl/art.php?kat=obiekt&id=466 ). Obecnie mieszka 365 mieszkańców.
Po pierwszym projekcie powstają następne.
I tak następne na kwoty 4000 zł z Działaj Lokalnie pod tytułem „Razem Można Więcej” Z projektu zostało wykonane utwardzenie w wiatach kostką brukową. Drugi projekt z Fundacji Bank Zachodni WBK ” na kwotę 7000 zł pod tytułem Tu Mieszkam Tu Zmieniam" Został zakupiony sprzęt nagłośniający, siatka do siatkówki tablica do kosza oraz piłki do kosza i siatkówki oraz elementy do wykonana kompletu ławek i stołów (6 ławek i 3 stoły) Stowarzyszenie „Dajmy Dzieciom Szansę" Chełmek - Osada użyczyło osobowości prawnej. Następne wnioski już pisaliśmy jako „Stowarzyszenie Tujsk Sobie i Sąsiadom” Pierwszy wniosek to było dofinansowanie w kwocie 5000 zł z Działaj Lokalnie na działanie naszego Stowarzyszenia pod tytułem „Nasz lepszy start” z którego został zakupiony program do księgowania, komputer, kurs na księgowanie, projektor, ekran do projektora oraz stroje prezentacyjne dla stowarzyszenia. Po napisaniu projektu do Fundacji Santander i otrzymaniu dofinansowania w kwocie 5000 zł powstał krąg na ognisko i nowe ławki na plac zabaw. Za projekt do Tesco „Decydujesz Pomagamy” otrzymaliśmy 1000 zł. Następny wniosek w 2020 roku pod tytułem Rok 670-lecia Tujska w dobie koronawirusa. z dofinansowaniem 3331 zł. Został zakupiony aparat fotograficzny i zorganizowana wystawa o historii Tujska. Jako stowarzyszenie użyczyliśmy osobowości prawnej Grupom Nieformalnym do napisania projektów i grantów. ("Z babcią jemy zdrową żywność", Historia i tradycja, Powielamy nasze pragnienia - siostrom i braciom, ) Obecnie jest napisany projekt Upowszechnianie i promowanie polityki senioralnej oraz działalności seniorów do Urzędu Marszałkowskiego w Gdańsku wspomagający Seniorów Nie jesteś Sama, Sam, oraz użyczenie konta do zbiórki pieniędzy na powstanie placu zabaw w Szkole Podstawowej w Tujsku. Stowarzyszenie „Tujsk Sobie i Sąsiadom”, które brało ostatnio czynny udział w „XIV Konkursie Specjałów Karnawałowych”. Cykliczne spotkania „Zabawa karnawałowa dla dzieci”, razem z „Dniem Babci i Dziadka”, „Dzień Kobiet”, „Dożynki Gminne” i „Dożynki Sołeckie”. Co roku piszemy projekty i otrzymujemy dofinansowanie na wspólne spotkania integracyjne. W Świetlicy i bibliotece są komputery i Internet. Mamy własną stronę internetową http://tujsk.com.pl/ (Piękny Tujsk 5) mamy też profil wsi na portalu społecznościowym). Tujsk Piękny Tujsk. Została wybudowana kanalizacja sanitarna, „Wrota powodziowe na Tudze” i Światłowód Orange. Najważniejszym wydarzeniem w tym roku są obchody 50-lecia naszej Gminy Stegna.
Sołectwo Tujsk.